KÜLTÜREL EKOSİSTEM HİZMETLERİNİN SOSYAL MEDYA FOTOĞRAFLARI VE MAKSİMUM ENTROPİ ALGORİTMASI İLE MODELLENMESİ: AYDIN ÖRNEĞİ
Müjde TAŞ
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı
Danışman: Doç. Dr. E. Seda ARSLAN
İklim ve arazi örtüsü değişimi gibi doğal kaynaklar üzerindeki baskıyı artıran süreçler ve endüstrileşme faaliyetleri bu kaynakların hızlı şekilde tahribatına yol açmaktadır. Doğal kaynakların maruz kaldığı baskılar ekosistemleri ve onların sağladığı hizmetleri de doğrudan etkilemektedir. Ekosistemlerin sağladığı somut olmayan faydaları ifade eden kültürel ekosistem hizmetleri (KEH) de söz konusu süreçlerden etkilenmektedir. Bu tez çalışmasın amacı tür dağılım modelini ve sosyal medyada bir fotoğraf paylaşım platformu olan Flickr’dan elde edilen coğrafi etiketli fotoğrafları kullanılarak çalışma alanı olarak belirlenmiş Aydın ili idari sınırları içinde KEH’lerin modellenmesidir. Araç olarak QGIS, ArcMap ve MaxEnt programları kullanılmıştır. Çalışma alanında doğal ve kültürel peyzaj değerlerine göre belirlenen çevresel değişkenler kullanıcı algısıyla birleştirilerek KEH’lere ilişkin potansiyel alanlar modellenmiştir. Modelin sayısal çıktıları bulguların güvenilir olduğunu göstermektedir. Modele göre, KEH değerinin yoğun olduğu alanların su kıyıları ve yeşil alanlarda yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışmadan elde edilen bulguların özellikle doğal kaynakların yönetimi ve planlanması için karar alma süreçlerinde etkin şekilde kullanılabileceği düşünülmektedir.
Ekosistemlerin sağladığı somut olmayan faydaları ifade eden kültürel ekosistem hizmetlerinin haritalanması konusunda çeşitli yöntemler geliştirilmektedir. Son yıllarda sosyal medyanın insanlar için öneminin artması dolayısıyla, onların algılarını, paylaştıkları fotoğraflara göre belirlemek mümkün olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı maksimum entropi algoritması ve tür dağılım modelini kullanarak sosyal medyadan elde edilen coğrafi etiketli fotoğraflar vasıtası ile çalışma alanı olarak belirlenen Aydın ili idari sınırları içinde kültürel ekosistem hizmetlerinin modellenmesidir. Çalışmada QGIS, ArcMap ve MaxEnt programları entegre şekilde çalıştırılarak belirlenen çevresel değişkenler, kullanıcı algısıyla birleştirilmiştir. Çalışmada modellenen kültürel ekosistem hizmetleri (KEH), spor ve rekreasyon değeri, turizm değeri, kültürel miras değeri, ilham değeri, manevi değerler ve de estetik ve manzara değeridir. Modelin sayısal çıktıları performansının yüksek olduğunu göstermektedir. Çalışmada ele alınan her bir KEH için modelin mekânsal olarak yoğunluk gösterdiği alanların su kıyıları ve yeşil alanlar olduğu görülmektedir. Bu çalışmadan elde edilen bulguların özellikle doğal kaynakların yönetimi ve planlanması için karar alma süreçlerinde etkin şekilde kullanılabileceği düşünülmekte ve KEH haritalanması sürecinde bir yöntem olarak kullanılması öngörülmektedir.
